Siyasal iletişimde hocaların hocası Gazeteci Yazar Hıfzı Topuz’un, dünyadan ve Türkiye’den örneklere yer verdiği “Siyasal Reklamcılık” kitabında tasarıma yönelik genel prensiplerden birisi de “İyi afiş duvarı deler” öğretisidir. Burada kast edilen tasarımın anlam ve içerik açısından dikkat çekici, özü biçimine uygun, güçlü bir görsel etki yaratması ve sıradanlığın arasından sıyrılarak izleyicinin zihninde yer etmesidir. Başka bir deyişle: afiş yalnızca bilgi vermekle kalmaz, bakışları üzerine çeker. Kalabalık görseller arasında kaybolmaz, insanın dikkatini doğrudan kendisine çeker. İyi bir afiş, mesajını güçlü tipografi, kontrast, renk, görsel hiyerarşi ve yalınlıkla hemen iletir.
Gazeteci & Tasarımcı Olmak
Bendenizin gazetecilik yanında tasarımcı olduğum pek bilinmez, bilinmesi de gerekmez. Ancak, hem gazeteci hem de tasarımcı olmanın zorlukları (!) say say bitmez…
30 Ağustos Afiş Tasarımı
Muğla’da 30 Ağustos Zafer Bayramı için hazırlanan kutlama afişleri kamuoyunda farklı tepkilere yol açtı. Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı CHP’li Ahmet Aras’ın fotoğrafının öne çıktığı afişlerde, “Eşsiz Zaferimizin Gurur Dolu Bayramı, Kutlu Olsun” mesajı yer aldı. Tasarımda ayrıca “30 Ağustos” yazısı içine yerleştirilmiş Atatürk silueti kullanıldı.
Eleştiriler ve Sorular
Yerel basın ve çok sayıda vatandaş, afişte Mustafa Kemal Atatürk’ün doğrudan fotoğrafının yer almamasını eleştirerek, “30 Ağustos’un Atatürk ile daha güçlü bağ kurulması gerektiğini” savundu. Sosyal medyada paylaşılan yorumlarda, günün anlamına yönelik kullanılan görseller yerine belediye başkanlarının boy boy fotoğraflarıyla kutlama mesajı vermesinin yanlışlığı dile getirildi. Çok sayıda eleştiri ulusal basına kadar yansıdı. Zafer Bayramı afişleriyle kullanılan fotoğrafın uygunluğu kadar, fotoğraf albümüne ödenen ücret ve reklam bütçesinin büyüklüğü de gündeme getirildi.
Siyasi Bağlam
Ahmet Aras, son dönemde yaptığı konuşmalarda harp okulu geçmişine atıfla kendisini sık sık “Atatürk’ün askeri” olarak tanımlamıştı. Bu söylem, kamuoyunda onu çizgisinden taviz vermeyen, Atatürkçülüğünü her fırsatta dile getiren bir siyasetçi olarak konumlandırdı. Ancak 30 Ağustos Zafer Bayramı için hazırlanan afişlerde kullanılan görsel tercih, bu güçlü söylemle yan yana geldiğinde beklenmedik tartışmalara kapı araladı. Kimi çevreler Aras’ın sözleriyle afiş dili arasındaki uyumsuzluğa dikkat çekerek, onun alışılmış tutumunun dışında bir tavır sergilediğini öne sürdü.
Afiş Tartışmasına Yanıt
Tartışmaların büyümesi üzerine beklenildiği gibi Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Aras’tan yanıt gecikmedi. 30 Ağustos Zafer Bayramı afişlerinde Mustafa Kemal Atatürk’ün yerine kendi fotoğrafını kullandığı yönündeki eleştirilere yanıt veren Başkan Aras, “Ömrünün yarısından fazlasını Türk Silahlı Kuvvetleri’nde geçirmiş bir insan, böyle bir niyeti aklından bile geçirmez. Afişin ana fikri, Atatürk’ün yerine geçmek değil; Ay Yıldız’a ve Ulu Önder’e duyduğum minneti yansıtmaktır” dedi. Başkan Aras ayrıca, sosyal medya hesaplarında yalnızca Atatürk’ün fotoğrafını kullandığını ve son bir yıldır her buluşmada misafirlerine Atatürk portresi hediye ettiğini hatırlatarak, “Çocukluğumdan bu yana söylediğim gibi, ben Atatürk’ün askeriyim ve ömrümün sonuna kadar da öyle kalacağım” ifadelerini kullandı.
Tartışmaların Odağı Olmaktan Çıkmak
Biz söyleyeceğimiz yazının başında söyledik. “İyi afiş duvarı deler” dedik. Zafer Bayramı gibi ulusal bir günde hazırlanan afişin yarattığı tartışmalar, sadece kullanılan görselin ötesinde, karar mekanizmalarını da kapsıyor. Tasarımı yapanların tercihleri ve bu tercihlere onay verenler daha dikkatli olmalı. Bu olayın ötesinde, son dönemdeki gelişmeler nedeniyle Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Aras, ‘İl Eleştiri ve Tartışma Listesi’nde liderliğe yükseldi. İstenmeyen bu durumun sürdürülebilirliği yok. Başkan Aras’ın kendisini tartışmaların odağı olmaktan çıkaracak acil önlemler alması gerektiğini hatırlatarak sonlayalım.
