Hatırlarsınız, bir süre önce Datça-Marmaris hattında özgürce takılan yaban eşekleri, “toplum güvenliği” ve “trafik riski” gerekçesiyle Muğla Valiliği’nin talimatıyla toplanmıştı. Eh, eşek dediğin otlar, anırır, ara sıra da yoldan geçer. Ama memlekette doğaya değil, düzene öncelik verince olan yine doğaya, dolayısıyla doğalıya oldu. O günlerde kaleme aldığımız “Datça’nın Yaban Eşekleri Dile Gelse” yazısında, eşekleri konuşturmuş, hicivli bir dille “Bizi çayıra siz salmadınız mı?” diye sormuştuk. Çünkü mesele basit bir toplama işlemi değildi. Mesele, eşeklerin değil, vicdanların da kafese kapatılmasıydı.
Ama sonunda güzel bir haber geldi: Datça’nın “gözaltındaki” yaban eşekleri özgürlüklerine kavuştu. Haber kaynağı Gazeteci Sedat Kaya’dan ve meseleyi köşesine taşıyan Gazeteci Yazar Özcan Özgür’den öğrendiğimiz üzere, Muğla İl Hayvanları Koruma Kurulu’nun 18 Haziran 2025 tarihli kararıyla toplanan eşekler, 11 Temmuz itibariyle ait oldukları yere, yani doğaya salındılar. Bir tür eşek affı yani. İyi de oldu.
Datça Belediyesi tarafından yapılan açıklamada, eşeklerin geçici barınma sürecinin yasal çerçevede ve hayvan refahı gözetilerek yürütüldüğünü belirtilmiş. Kurul kararında, tehlike arz eden bölgelerden alınıp uygun bir alana bırakılmaları gerektiği yazıyormuş.
Veteriner raporu da meseleye noktayı koymuş: “Bu eşekler yaban hayvanı, sahiplendirilmesi ne sağlık açısından ne güvenlik açısından uygun” denilmiş.
Doğrudur, kedi değil ki evde besleyesin, köpek değil ki sahiplenip tasmayla gezdiresin. Bunlar eşek, hem de yaban olanından. Sevsen sevmez, binsen binilmez.
Neyse bu kapsamda, 4 Temmuz 2025’te Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’ne bilgi verilmiş. Yani prosedür tamam, eşekler salınmış. Toplam altı eşek, biri de hamileymiş su kaynağı bulunan, ana yollardan uzak, güvenli bir doğal alana bırakılmış.
Altı eşek tamam. Peki ya geri kalanlar? Zira daha önce gelen haberlerde 50’ye yakın eşeğin toplandığı iddia ediliyordu. Bilgi doğru ise o 44 eşek nerede?
Umarız onlar da eşeklikten değil özgürlükten yana yapılacak tercihle en kısa sürede doğal yaşama alanlarına geri bırakılırlar. .
Belediye yetkilileri, işlemin veteriner ve gönüllüler eşliğinde sorunsuz tamamlandığını belirtmiş. Açıklamada “Hayvanların sağlığı ve doğaya uyumu önceliğimizdir” denmiş. Şeffaflık ve sorumluluk vurgusu da eksik edilmemiş.
Bu da bir nevi özür sayılır, o da güzel.
Eşek ve eşeklik üzerine derlenmiş sözlü tespitlerle bitirelim. Zira biz bu ülkenin ‘eşeğe türkü yakan’, derdini ‘eşekle’ anlatan evlatlarıyız. Bizim halkımız “eşek sudan gelinceye kadar” deyip terbiye öğretmiş, ama aynı zamanda “Eşşeği saldım çayıra, otlayıp karnın doyura” diyerek özgürlüğü kutsamıştır. “Eşeği sağlam kazığa bağlamak” bizde sadece tedbir değildir, “eşeklik etme” ise bir hakaret değil, bir uyarıdır.
