Bir Dilekçe, Bir Blog, Bir Soru
Aslında CHP Muğla il kongresine yönelik yazacaklarımızı dün yayınladığımız köşe yazısında yazıp söylemiş, yazıda yer alan tespitlerle bohçanın ağızını bağlamıştık. Ancak il kongresine yönelik dün yaşanan bir gelişme üzerine yazmaya devam ediyoruz.
CHP 39. Muğla İl Kongresi’nin iptaline ilişkin, “kotaya uyulmadı” gerekçesiyle Menteşe İlçe Seçim Kurulu’na başvuru yapıldığı iddia edildi. İl kongre delegesi Uğur Ülper, konuya dair başvuru dilekçesinin bir örneğini altındaki imza ve isim kapatılmış şekilde bize de gönderdi. Merkez basından bir grup gazeteci ile birlikte ilçe seçim kurulundan başvuruyla ilgili bilgi almak istedik ancak yanıt alamadık.
Başvuru dilekçesinde; il yönetim kurulunda kadın kotasına, genç kotasına, il disiplin kurulunda hukukçu kotasına uyulmadığı belirtiliyor, bu gerekçelerle “gereğinin yapılması” isteniyordu. Biz teyit almaya çalışırken, “Siyasi Hat” adlı bir blog “CHP Muğla İl Kongresi iptal ediliyor” başlığıyla sosyal medyada (X) paylaşım yaptı. Yine Uğur Ülper tarafından gönderilen o paylaşımda şu ifadelere yer verilmişti: “CHP Muğla İl Kongresinin iptali için başvuru yapıldı. İptal gerekçeleri arasında; il yönetim kurulunda kadın kotasına uyulmaması, kurultay delegelerinde genç kotasına uyulmaması, il disiplin kurulunda hukukçu kotasına uyulmaması yer alıyor.” Siyasi Hat, sosyal medya üzerinden yayın Nedim Şener, Gürsel Tekin ve Barış Yarkadaş gibi isimlerin de takip ettiği bir blog.
İlçe Seçim Kurulu’nun Yetkisi Nerede Başlar, Nerede Biter?
Kongrenin iptaline yönelik başvuruda dikkat çeken asıl soru, Menteşe İlçe Seçim Kurulu’nun böyle bir konuda karar verme yetkisinin olup olmadığıy idi. CHP’li hukukçulara sorduk… İlçe Seçim Kurulları’nın yalnızca genel, yerel ve anayasal seçim süreçleriyle sınırlı görev yaptığını; yani milletvekili, belediye başkanı, muhtar veya referandum oylamaları gibi kamu seçimlerinde sorumluluk taşıdığını öğrendik.
Bir diğer bilgiye göre; siyasi partilerin kendi iç işleyişine dair kongre süreçleri, Siyasi Partiler Kanunu kapsamına giriyor. Bu kanuna göre parti içi seçimlerin usulü, kotaya uyulup uyulmadığı veya delege listelerinin oluşturulma biçimi, parti tüzüğü ve iç mevzuatı çerçevesinde yürütülüyor. Dolayısıyla, il veya ilçe seçim kurulları kongrelerin meşruiyeti ya da geçerliliği hakkında doğrudan “iptal” kararı veremiyor.
Uygulamada kimi zaman seçim kurulları kongre süreçlerinde sandıkların gözetimini veya delege listelerinin askıya çıkarılmasını sağlıyor. Ama bu yalnızca usul denetimi, yani teknik bir gözetim, esas yönünden iptal yetkisi doğurmuyor. Bir parti üyesi, tüzükteki kota kurallarının ihlal edildiğini düşünüyorsa, itirazını önce parti organlarına, ardından genel mahkemelere taşıması gerekiyor.
“Yetkisizlik” Kararı En Olası Senaryo
Hukukçular, Menteşe İlçe Seçim Kurulu’nun CHP Muğla İl Kongresi’ni “iptal” yönünde bir karar almasını yasal sınırlarını aşan bir işlem olarak nitelendiriyor. Kurulun ancak “başvuru usulüne uygun değildir” ya da “görev alanımız dışında” diyerek karar vermesi gerektiği vurgulanıyor. Bu durumda iptal taleplerinin, parti tüzüğü kapsamında iç hukuk yollarında değerlendirilmesi gerektiği belirtiyor.
Hukukçular ayrıca Cumhuriyet Halk Partisi tüzüğünde kadın kotası, gençlik kotası ve hukukçu kotası gibi düzenlemelerin temsil adaletini güçlendirmeye yönelik anayasal bir yansıma olduğunu hatırlatıyor…
